De muur van een monumentaal pand aan de Robijnstraat in de Pijp wordt onder handen genomen door kunstenaar Lars Brehm. Na een initiatief uit de buurt is hij, uit een selectie van drie ontwerpen van verschillende kunstenaars, gekozen om wat kleur aan te brengen op de gevel. Uniek, want het pand heeft de status van monument. Maar volgens het stadsdeel is er zorgvuldig onderzoek gedaan en is het resultaat volgens hen beter dan hoe de muur er hiervoor uitzag.
Graffiti, grauwe kleuren en een vervallen uitstraling. De ergernis bij buurtbewoner Rhonda de Gier was de aanleiding voor de kleurrijke toevoeging aan de straat. “Het hele gebouw was oud en krakkemikkig en een beetje lelijk”, blikt ze terug. “De muur was ook vervallen en onderaan kwam graffiti na graffiti.
Samenwerking
Ze kwam in contact met mensen van het Street Art Museum Amsterdam (SAMA), die haar wilden helpen iets te doen aan de grauwe muur. Het is hen uiteindelijk gelukt om in samenwerking met stadsdeel Zuid een buurtinitiatief op te zetten. Via die weg werd een aanvraag gedaan en kreeg het idee vorm. Een succes voor de buurt en voor het SAMA. Het museum maakt zich al langer hard voor het toestaan van muurschilderingen in de stad.
Monumentaal pand
Al kostte dit project op deze plek nogal wat tijd. “Och, my god, wat was het een proces, ik ben er grijzer van geworden”, lacht Rhonda. Het bleek namelijk te gaan om een monumentaal pand en dan moet er extra goed gekeken worden of een muurschildering kan worden toegestaan.
Het stadsdeel heeft daar onderzoek naar laten doen, vertelt stadsdeelbestuurder Flora Breemer. “Onze afdeling monumenten en archeologie heeft goed gekeken, het stadscuratorium heeft goed gekeken”, beschrijft ze. “Uiteindelijk hebben ze geconstateerd dat hoe de muur erbij lag, namelijk niet zo fraai, slechter was dan hoe hij er nu uitziet. Er zit nu ook nieuw pleisterwerk op en dat is het moment om een muurschildering aan te brengen.”
Dat betekende groen licht, maar toen startte een nieuw proces. De buurt werd op de hoogte gebracht en gevraagd mee te denken in het proces. Uiteindelijk waren er drie kunstenaars, met alledrie een ander ontwerp en een andere stijl, in de race. De buurt mocht stemmen en de keuze viel op Lars Brehm.
Thema als ‘frictiemoment’
Hij moest dan wel iets maken binnen het thema ‘klimaat’. “Ik denk dat daar wel een frictiemoment ligt van: hoe ver ga je erin mee”, legt de kunstenaar uit. “Ik kreeg uiteindelijk wel het verzoek van: er moeten iets van bloemen in. Dat doe ik normaal gesproken niet.”
Maar hij bewoog mee en verwerkte het in zijn ontwerp. Daar is verder een zeer prominente plek voor de Amsterdamse Stedenmaagd in te zien. “Het pand waar ik het op maak was vroeger een oude diamantfabriek”, geeft hij aan. “Dat zie je terug in het watergedeelte. En dat vertaalt in dit geval het thema klimaat, omdat de stedenmaagd deels onder water zit. En je ziet het al, de bloemen onderop zijn toegevoegd.”
Dat spanningsveld tussen artistieke vrijheid en wensen van de buurt herkent stadsdeelbestuurder Breemer. Zij ziet het niet als een beperking dat er bij deze opdracht bijvoorbeeld het thema ‘klimaat’ werd opgelegd. “Nou, er zullen kunstenaars geweest zijn die hebben gedacht: dit beperkt mij teveel”, aldus Breemer. “Die doen dan niet mee. Maar er zijn ook kunstenaars die dachten: hier voel ik wat bij en hier kan ik wat mee. Die hebben een voorstel gemaakt.”
De buurt lijkt dus tevreden met het werk van Brehm, al zeggen buurtbewoners ook dat ze graag volledige regie hadden gehad en bijvoorbeeld als thema de geschiedenis van de eigen buurt hadden willen kiezen. Nu de kunstenaar aardig onderweg is, klinkt daarover wel berusting. “Nou, dit was mijn derde keuze”, aldus buurtbewoner Simone Mesman. “Mijn keuze was het niet, maar de meerderheid heeft gestemd en daar heb ik me bij aan te sluiten.”
Blijer is Rhonda de Gier, die sinds dat kunstenaar Brehm begonnen is, elke dag met haar stoel en tafel een kop koffie drinkt en naar het werk kijkt. “Elke dag kom ik buiten, ga ik daar met het tafeltje staan en de buren komen langs. Dan hebben we er gesprekken over en we drinken koffie samen en het verbindt. Kunst verbindt.”
Het werk wordt officieel onthuld op 16 oktober.
