Amsterdam Nieuws

Queerdisco De Trut aan de Bilderdijkstraat, bestaat binnenkort 40 jaar. De plek, die volledig draait op vrijwilligers, is al die jaren een veilige haven en ontmoetingsplek voor de LHBTIQ+ gemeenschap. Dat wordt gevierd meteen  feest, maar ook met een documentaire waarin tien vaste gasten worden geportretteerd.  Al tientallen jaren is het een iconisch beeld: eens in de week, op zondagavond ontstaat plots een lange rij op de Bilderdijkstraat rond 21.30 uur. Om 22.00 uur openen de deuren van de club en stroomt een publiek van gemiddeld zo'n twee- tot driehonderd feestgangers naar binnen. Geen naam op de gevel, maar binnen de queercommunity is het een belangrijke en bekende plek.  Geen camera of telefoon  Buiten in de vaak lange rij mag het nog, maar binnen geldt een belangrijke regel: telefoons en camera's zijn daar niet welkom. Dat geldt ook voor de camera van AT5, dus het interview komt niet verder dan de drempel van de voordeur. "Dat heeft als reden dat we mensen gewoon een veilige omgeving willen geven waarin ze zeker weten dat ze niet vanavond op AT5 zijn of in de Story staan", vertelt medeoprichter Jacques Wijnen.  Het zorgt enerzijds voor veiligheid, ook raak je volgens Wijnen sneller met elkaar aan de praat. Het is voor vrijwilliger Lot van Bemmel ook nog een andere werking. "Het heeft ook iets mystieks natuurlijk. Niemand weet als je niet binnen bent geweest hoe het eruit ziet. Ga maar eens googlen, je vindt niks." Volgens documentairemaker Pim Mookhoek, die eenmalig toestemming kreeg om voor zijn portretserie binnen te filmen, heeft het ook geen invloed op hoe contacten ontstaan in de club. Een telefoonnummertje regelen gaat volgens hem heel gemakkelijk. "Wij hebben gewoon nog papiertje en een pen. En daar wordt heel veel gebruik van gemaakt kan ik je zeggen." Mookhoek beschrijft De Trut als een club die meer is dan alleen een plek waar je goedkoop een biertje kunt drinken en in zo min mogelijk kleren mag en kan rondlopen. Hij ziet dat het publiek er door de jaren heen weliswaar anders gekleed naar binnen gaat, de sfeer is volgens hem in die veertig jaar weinig veranderd. Dat laat hij ook terugkomen in zijn portretten. "Ik denk dat er één gemeenschappelijke deler is en dat is dat het allemaal unieke, eigen karakters zijn", aldus Mookhoek. "Allemaal vrij eigenwijze mensen, die zich niet de les laten lezen." Fonds Ook volgens oprichter Wijnen gaat De Trut verder dan de dansvloer. Alle winst gaat namelijk in een fonds en daarin werd in 40 jaar meer dan 900.000 euro gestort. Met het Fonds De Trut wordt geld ingezameld om de gemeenschap te steunen en versterken. Zo werd in de beginjaren bijvoorbeeld gedoneerd aan HIV-projecten. Tegenwoordig worden initiatieven in binnen- en buitenland gesteund om haat tegen de queergemeenschap tegen te gaan.  Het is, naast het unieke karakter van De Trut, hetgeen waar Wijnen zich voor in zal blijven zetten. "Als je mij vraagt waar ben je trots op, dan is dat we zo ongelooflijk veel geld hebben kunnen weggeven. Door ons vrijwilligerswerk, maar met name dat de klanten en masse hier komen en gewoon komen drinken. Dat is geweldig, toch?" Op 20 december wordt groot uitgepakt, dan viert De Trut haar verjaardag in de Tillatec. In 2026 volgt ook nog een expositie die in de geschiedenis van de discotheek duikt, daar zal ook de documentaire van Mookhoek te zien zijn. 

Lady Gaga treedt morgenavond op in een uitverkochte Ziggo Dome. Kaartjes voor het concert gaan op dit moment voor minimaal 650 euro over de toonbank, de duurste zelfs voor 2500 euro. Vandaag staan de eerste fans al in de rij. "Ik heb een deken en een matje mee, ik ben goed voorbereid", vertelt een jonge vrouw voor de ingang. "Ik weet dat het koud wordt vannacht, maar dat maakt mij niet uit. Voor Lady Gaga doe ik alles." Een andere fan zegt: "Ik kijk er het meest naar uit om haar van dichtbij te zien." Een van de fans houdt in een notitieblok precies bij wie wanneer arriveert. Morgenochtend wordt dat schrift aan de beveiliging overhandigd, die ervoor zorgt dat de mensen die als eerste op de lijst staan ook als eerste naar binnen mogen. De rij bestaat uit fans van over de hele wereld. "Ik kom helemaal uit Brazilië, alleen voor dit concert", zegt een man. Even verderop staat iemand uit New Jersey. "Ik heb vijfhonderd of zeshonderd euro betaald, maar dat was goedkoper dan haar zien in Amerika. Daar betaal je zo tweeduizend euro." Voor veel fans is het niet de eerste keer dat ze dit doen. "Hoe vaak ik al bij een concert van haar ben geweest? Poeh, ik denk vijftien keer, maar ik weet het niet meer zeker," zegt een vrouw.  Het concert begint morgenavond om 20.00 uur. 

De Canon van Amsterdam, een verzameling verhalen over de geschiedenis van de stad, is vernieuwd. Het Stadsarchief heeft een commissie experts samengesteld die de inhoud moest vernieuwen met ruimte voor thema's als arbeidsmigranten, koloniaal verleden en klimaatverandering.  De vernieuwing is ter ere van het 750-jarig bestaan van de stad, daarom heeft het college van burgemeester en wethouders de opdracht gegeven om de Canon te herzien.  De commissie zegt dat het tijd was voor een herziening, omdat we meer dan een generatie verder zijn sinds de vorige. Het is zeventien jaar geleden dat de eerste Canon van Amsterdam uitkwam en de experts geven aan dat een canon altijd bevraagd, bediscussieerd en herzien kan en moet worden.  Moord op Theo van Gogh ontbreekt In de herziene Canon staan enkele opvallende wijzigingen vergeleken met de versie uit 2008. Gebleven zijn onderwerpen als de grachtengordel, Artis en de Bijlmervliegramp, maar bijvoorbeeld De Wallen, de Olympische Spelen van 1928 en de moord op Theo van Gogh hebben de nieuwe Canon niet gehaald. Daarvoor in de plaats zijn hoofdstukken over vrouwen, arbeidsmigranten en koffietentjes. Meer balans Onder andere journalist en historicus Tayfun Balcik en universitair hoofddocent Nederlandse geschiedenis Paul Knevel zaten met nog acht andere experts om tafel. Volgens hen is er nu meer balans in de Canon. "Precies op de punten van kolonialisme en migratie zie ik dat er heel veel blinde vlekken waren", blikt Balcik terug op de vorige Canon. "En dat er toch op een hele negatieve manier over andere groepen werd gesproken. Dus ik denk dat we daarin heel veel hebben rechtgetrokken." Een ander opvallend verschil: in de nieuwe Canon speelt, naast de al eerder genoemde (moord op) Theo van Gogh, ook Johan Cruijff geen expliciete rol meer. "Nummer 14, Cruijff, is er als venstertitel uitgegaan", aldus Paul Knevel. "Maar Cruijff zit erin, maar de venstertitel is Ajax geworden. Omdat je eigenlijk Cruijff niet zonder de Amsterdamse club kunt bedenken. Ajax is een afspiegeling van de Amsterdamse samenleving en we hebben ervoor gekozen het op die manier te doen." Vijftigste venster nog open De commissie ziet een Canon niet als een vaststaand document, maar beschrijft het als 'werk-in-uitvoering'. Een belangrijke keuze daarin is om het vijftigste venster open te laten voor de inbreng van Amsterdammers. "Als een luisterend oor naar wat Amsterdammers zelf missen in het voorstel en een symbolisch gebaar dat een Canon nooit af kan zijn en uitnodigt tot een levendig gesprek over het verleden en de toekomst van de stad." Er zullen dus ook mensen zijn die ten opzichte van de vorige Canon gebeurtenissen missen. Meer dan de helft is namelijk nieuw. "Er zijn 22 thema’s uit de oude Canon gehandhaafd, zij het telkens met duidelijk andere accenten en perspectieven. De overige vensters zijn helemaal nieuw te noemen, al bevatten die natuurlijk tal van thema’s die ook in de oude Canon te vinden zijn." Er is voor gastarbeiders en de migratiegeschiedenis meer aandacht ingeruimd. Daar heeft Tayfun Balcik zich ook hard voor gemaakt. Hij heeft geprobeerd om ook zijn eigen achtergrond, het opgroeien in Nieuw-West, mee te nemen naar de gesprekken met de expertcommissie. Dat resulteerde erin dat hij zich op thema's als volkshuisvesting en gentrificatie richtte, die volgens hem nauw met elkaar samenhangen. "Heel veel mensen kunnen zien dat de buurt veranderd, maar die verandering is niet voor hun bedoeld. Het is onbereikbaar voor die mensen en dat is wat we zien." Vrouwen Naast meer aandacht voor gastarbeiders en de migratiegeschiedenis is er in de herziene Canon ook een hoofdstuk speciaal gewijd aan vrouwen. "In het Amsterdam van de zeventiende eeuw vormen vrouwen de ware ruggengraat. Zij houden de stad draaiende terwijl mannen op zee zijn of in het buitenland verblijven – als arbeidsters, onderneemsters, zorgverleensters, regentessen, artiesten en ook als sekswerkers." Volgens Paul Knevel zal een volgende herziening niet weer 17 jaar op zich laten wachten. Hij schat in dat dat over vijf jaar al kan zijn. "Dat is denk ik ook wat het gezond houdt. Waarmee we ook voorkomen dat we er een soort monument van maken. Dat is denk ik het grootste gevaar. Zo'n Canon wordt heel gauw verabsoluteerd en gezien als 'dit is kennelijk de waarheid'." De vernieuwde Canon van Amsterdam is vanaf vandaag hier terug te vinden. Ook kunnen Amsterdammers hun suggesties voor het vijftigste venster online kwijt, of zich melden bij het Stadsarchief. 

Amsterdam is niks zonder muziek en daarom spelen we voor de verjaardag van de stad de Amsterdam 750 jaar muziekquiz. Twee teams moeten raden welk liedje uit of over Amsterdam zij horen. Voor een extra punt moeten ze ook raden uit welk jaartal het lied komt. In deze aflevering nemen Johan Kettenburg en Maya Shanti nemen het op tegen Davey Bindervoet en Zeldzame.

De gemeente trekt een eenmalige subsidie van 550.000 euro uit voor het filmtheater Rialto Silo dat in het najaar van volgend jaar opengaat. Het wordt de eerste culturele voorziening op het Zeeburgereiland.  Het filmtheater wordt de derde vestiging van Rialto, naast het filmtheater bij de VU en de oorspronkelijke Rialto op de Ceintuurbaan. Wethouder van Cultuur Touria Meliani zegt daarover: "Rialto Silo is een aanwinst voor het culturele aanbod in stadsdeel Oost." Het filmtheater komt in een voormalige watersilo en heeft vijf filmzalen en een cafeetje. "Dit filmtheater wordt een ontmoetingsplek voor bewoners en bezoekers, en draagt bij aan een levendige en inclusieve stad", laat de wethouder weten.  De opening van het filmtheater staat gepland voor september 2026. De totale kosten zijn ongeveer zeven miljoen euro. 

Het Concertgebouw wordt vanaf volgend jaar een stichting omdat de belastingvoordelen die het krijgt anders tegen de regels zijn. Volgens de dienst is er over tientallen miljoenen euro's jarenlang onterecht geen belasting betaald, meldt het Financieele Dagblad vandaag. Om in de toekomst wel aan de regels te kunnen voldoen, gaat het gebouw nu haar bedrijfsvorm aanpassen, van een naamloze vennootschap naar een stichting. Anders dan veel andere culturele instellingen wordt het Concertgebouw al sinds de oprichting hoofdzakelijk door particulieren gefinancierd. Een deel van de inkomsten komt via de kaartverkoop, maar veruit het grootste deel van de inkomsten krijgt het Concertgebouw via giften en erfenissen.  Fonds Dat geld komt sinds 2001 binnen via een zogenoemde steunstichting, dat Het Concertgebouw Fonds heet. Met het geld worden onder meer de concerten, activiteiten en het onderhoud van het gebouw gefinancierd. Het fonds heeft sinds 2012 een ANBI-status, en dat betekent dat mensen die giften geven dit kunnen aftrekken van de belasting. Ook hoeft het fonds geen schenkbelasting (die normaal gesproken kan oplopen tot 40 procent) te betalen. Stichting Met dat laatste zegt de belastingdienst nu een probleem te hebben, want de ontvanger van die schenkingen, Het Concertgebouw zelf, is geen goed doel, maar een private partij. Die frictie wil het Concertgebouw nu wegnemen door vanaf 1 januari een stichting te worden. Die verandering wordt de komende jaarwisseling ingevoerd. Een woordvoerder van Het Concertgebouw zegt dat er op dit moment geen indicatie is dat er nog een flinke naheffing komt.  De belastingperikelen hebben daarnaast geen invloed op het Concertgebouworkest, als bedrijfsvorm staan zij los van het gebouw.

Een jaar lang is er feest gevierd om driekwart eeuw Amsterdam te vieren. En nu een paar weken na het eindfeest komt er toch nóg een manier om daarbij stil te staan: 750 edities van alleen maar nummers over Amsterdam, te koop bij platenzaak Concerto. En De Dijk-zanger Huub van der Lubbe staat erop en reikte de eerste uit: "Geweldig om alles zo bij elkaar te hebben!" "Ja al die Nederlandse en Engelse klassiekers, dat wil je gewoon hebben. Dat wordt een soort collectors item." Tientallen mensen komen naar Concerto toe op de Utrechtse straat om bij de release party te zijn van de Amsterdam 750-LP. Dick van Dijk stelde de plaat samen: de A-, B-, C- en D-zijde bevatten allemaal nummers over de stad: Nederlandse klassiekers komen voorbij, maar ook Coldplay en Lady Gaga hebben een plek verdiend op de plaat. 750 platen worden er verkocht, een vrouw die de plaat in handen krijgt: "Mijn favoriet is Aan de Amsterdamse Grachten, dat zongen we vroeger altijd met mijn Hollandse moeder in de woonkamer. Net als al die andere oude liederen die nu terugkomen, dat geeft me kippenvel." De Dijk-fan Halsema En de eerste plaat wordt overhandigd aan burgemeester Halsema. "Femke", zo mag De Dijk-zanger Huub van der Lubbe haar noemen. Dat ze fan is mag duidelijk zijn. Hij zingt een stukje voor haar en bedankt haart voor de stad, zij neemt de plaat met een grote glimlach in ontvangst. Haar favoriete nummer is dan ook de uitvoering van 'Amsterdam' door De Dijk. Het hele feest was al voorbij, waarom de plaat nu pas uitkomt? "De burgemeester kon gewoon niet eerder", vertelt Dick van Dijk van de platenzaak. "Dus wij dachten: prima, dan wachten wij nog even. Gaaf toch!"

Amsterdam is niks zonder muziek en daarom spelen we voor de verjaardag van de stad de Amsterdam 750 jaar muziekquiz. Twee teams moeten raden welk liedje uit of over Amsterdam zij horen. Voor een extra punt moeten ze ook raden uit welk jaartal het lied komt. In deze aflevering nemen Lolo Hefting en René van Beeten het op tegen Kabier en MC Lost.

Vanuit het Concertgebouw. Vier generaties vrouwen uit één Amsterdams gezin, Geert Mak, de nachtburgemeester, de kinderburgemeester, Ajax-kenner Menno Pot en May Day. Zij, en nog veel meer Amsterdammers komen aan tafel bij Nadine van Ginkel om te vertellen over hun gedeelde liefde: Amsterdam.  

Amsterdam is niks zonder muziek en daarom spelen we voor de verjaardag van de stad de Amsterdam 750 jaar muziekquiz. Twee teams moeten raden welk liedje uit of over Amsterdam zij horen. Voor een extra punt moeten ze ook raden uit welk jaartal het lied komt. In deze aflevering zien we Caroline van Batenburg (de vrouwelijke Hazes) samen met Wilmon Refos (alias Logisch) strijden tegen Dario en Laurie Zantinge van The Klittens.